Ие (=г-б\ле) капиталын ажыглаарында =скерилгелер
Ие (=г-б\ле) капиталын ажыглаарында =скерилгелер
11 чыл бурунгаар –2007 чыл эгезинде, пенсия фондузу бир дугаар ие (=г-бүле) капиталының сертифи-каттарын тыпсып эгелээн. Оон бээр ооң түңү 250 муң рубльдан 453 муң рубльга дээр =скен. Ниити күрүнеде 7,8 млн =г-бүле сертификадын алган.
К\р\нениё ие-чашты деткиири-ниё ук программазы ажы-т=лд\ё мо-он-даа соёгаар =з\п-к=в\дээринге улуг салдар чедирип турары чугаажок.
Эге чылдарда ие (=г-бүле) капиталын ча-рыгдаар 3 угланыышкыны турган: чурттаар оран-сава айтырыгларынче, ажы-т=лүнүң ==редилгезинче база иениё келир үеде чыылдалыг пенсиязынче. 2016 чылда база бир угланыышкын немешкен: инвалид уругну ниитилелче кииришти-рери болгаш аёаа чаёчыктырары.
Ие капиталын ажыглаар угланыышкын-нары 11 чыл иштинде дыка =скерилбээн-даа бол-за, программаже үргүлчү чогуур эдилгелер кииртинип турар. Оларныё кол сорулгазы –ие капиталының сертификадын алыры болгаш ооң акша түңүн ажыглаары эптиг, чиик болурунче угланган.
Ие капиталының х=й ажыглаттынып турар угланыышкыны –чуртаар оран-сава айтырыгла-ры. Программаның күш киргенинден бээр ие ка-питалының ачызы-биле 4,2 млн. =г-бүле чуртаар оран-савазын экижидип алган. Ооң иштинде 2,7 млн. =г-бүле ипотека кредиттерин бүрүнү-биле азы чамдык кезиин дуглап алганнар. База 1,5 млн. =г-бүле ипотека ажыглавайн, чурттаар оран-савазын экижидип алганнар. Уругларның ==редилгезинче пенсия фондузу 380 муң билдириишкиннерни база ие кижиниё чыылда пенсиязынче 3,3 муң билдириишкиннерни хулээп алган. Чаа угланыышкын –инвалид уругларның эмненир херекселдеринчее билдириишкин-нер база хүлээттинип эгелээн.
Ооң саны ниити күрүнеде амдыызында 50.
Кол айтып каар чүүл—пенсия фондузунче ие капиталының сертификадын алырынче, ооң соон-да ие капиталының ажыглаар билдириишкинне-рин электроннуг хевири-биле пенсия фондузунуң es.pfrf.ru деп сайтызында хамааты кижиниң хууда кабинеди таварыштыр дужаап болур.
2018 чылда Россияныё Чазаа ие капиталы-ныё программазынче =скерлиишкиннерни киир-ген. Бирээде, программаныё хуусаазын 2021 чыл-дыё декабрьныё 31-ге чедир узаткан. Ийиде, 2018 чылдыё январьныё 1 соонда ийи дугаар =пеяазы т=р\т\нген орулгазы эвээш =г-б\лелер ай-саныныё т=левирин ап болур апарган. /ште, уругларын ясли-садка тургузарда сертификатты алыр эрге берген чаштыё 3 харлаарын манап тур-бас. Д=ртте, ие (=г-б\ле) капиталыныё акша-х=реёгизинге чиигелделиг ипотека алыры. Кы-рында адаттынган чаартылгаларны тодаргайы-биле сайгарып к=рээлиёер.
Ие капиталындан ай саныныё акша т=левири
Ук т=левир ч\гле 2018 чылдыё январь 1-ниё соонда ийи дугаар =пеяазы т=р\тт\нген болгаш деткимче негеттинип турар =г-б\лелерге к=рд\нген.
Т=левирниё хе-мчээли региондан ха-мааржыр – ону РФ-ныё субъектизиниё мурнуку чылдыё 2 –ги кварталында ажы-т=лд\ё амыдыраары-ныё адаккы деёнелин-ге деёнештирген. Ты-ва Республикада ай саныныё т=левирин 10 347 рубльге деёнээн каан, ч\ге дээрге 2017 чылдыё 2-ги кварталында ажы-т=лд\ё амы-дыраарыныё адаккы хемчээли ол хире болуп турар.
Ай саныныё т=левири чаш уругнуё 1,6 харлыынга чедир к=рд\нген-даа болза, баштайгы т=левирниё хуусаазы бир чыл. Ол хуусаа соонда билдириишкин-ни база катап киирер. Бир эвес ие капиталы б\д\н\-биле ажыглаттынган, =г-б\ле чурттап турар черинден к=же берген азы болза чаш уруг 1,6 харлапкан та-варылгаларда, т=лелгени соксадып кааптар.
Тывада ие капиталындан ай саныныё т=левирин алыр дээн билдириишкин-нерни 15 кижи киирген.
Ие капиталын уругларны хайгаарап болгаш ажаап- тежээринче
РФ-ныё Президентизиниё ажы-т=лд\г российжи =г-б\лелерни детки-иринче угландырган демографтыг по-литиканыё реформазын чарлааны-биле, 2018 чылдан эгелеп ие капиталы-ныё программазын калбарткан. +скерилгелер езугаар =г-б\лелер ие капиталыныё акша-х=реёгизин ийи дугаар уруунуё т=р\тт\нгениниё соон-да дораан-на ажыглап болур апарган, ооё иштинде школа мурнундагы, уругну хай-гаарап болгаш ажаап- тежээнинче.
Ие капиталын ажы-т=лд\ё ==редилге ачы дузазын т=леп алырынче кезээде угландырган турган. Ооё мурнуда бо сорулгаже акша-х=реёгини чорударда сертификат алыр эргени берген уругнуё 3 харлаарын манаары албан тур-ган.
2018 чылдан эгелеп =г-б\лелер акша-х=реёги деткимчени школа мурнудагы ==редилгеже уруунуё т=р\тт\нгениниё соонда дораан-на алырлар, ч\ге дээрге ие капиталын аёаа эрге тыптып келген \еден ийи ай болган соонда ажыглап болур апарган. Ие капиталыныё акша-х=реёгизин ясли-садтыё, ооё иштинде хуу, =ртээн база ол ышкаш уругну хайгаарап болгаш ажаап- тежээни дээш ачы дузаны т=лээринче ажыглап болур. Чогуур ачы-дузаны чедирип ту-рар организациялар ч=пшээрелдиг болуру эрге-жок чугула негелде.
Тывада 7 =г-б\ле ие капиталыныё акша-х=реёгизин уругларыныё 3 харлаа-рын манавайн, оларныё ясли-садыныё =ртээнче чорударын шиитпирлээн. Чо-гуур билдириишкиннерни Кызыл, Барун-Хемчик, Пии-Хем кожууннарныё, Ак-Довурак болгаш Кызыл хоорайларныё чурттакчылары киирген, уругларныё эё-не улуу 1 хар 5 айлыг, эё-не бичиизи 1 хар 2 айлыг. Уругну ясли-садка тур-гусканы дээш ай-саныныё ортумак =ртээ – 2733, 33 рубль.
Бо байдал канчаар-даа аажок ==р\нч\г болгаш чогумчалыг болуп турары чугаажок, чуге дизе чоокку \еге чедир чамдык =г-б\лелер ие ка-питалыныё акшазын чигзинчиг фирмалардан аажок улуг процентилер-биле «уштуп» турганы чажыт эвес болгай. Ие капиталын ийи дугаар уругнуё т=р\тт\нгениниё соонда дораан-на ажыглаарын ч=пшээрээни дээрге-ле, ие (=г-б\ле) капиталыныё акша-х=реёгизи долузу-биле =г-б\лениё, ажы-т=лд\ё херегледеринче чоруй баа-рында б\з\рел бар.
Ие капиталыныё арткан кезээн чурттаар оран-сава байдалын экижидеринче, ооё иштинде 6 хуу чиигелделиг хемчээлдиг чээли болгаш ажы-т=лд\ чурттуё ортумак болгаш дээди ==редилге черлеринге эртем-билиг чедип алырынче чорудуп болур. Уругларыёарныё келир \ези ч\гле силер-ден хамааржыр.
Ие (=г-б\ле) капиталыныё акша-х=реёгизинге - чиигелделиг ипотека
Ажы-т=лд\г российжи =г-б\лелерни деткиири-биле 2018 чылдан эгелеп ие (=г-б\ле) капиталы-ныё программазын калбарткан. Чаа хемчеглер-ниё бирээзи – ие капиталыныё акшазын чиигел-делиг ипотекаже чорудары.
2018 чылдыё январьныё 1 соонда ийи азы \ш дугаар =пеяазы т=р\тт\нген =г-б\лелер боду-нуё чурттап турар оран-сава байдалын экижиде-ри-биле чиигелделиг чээлини ажыглап болур апарган. Чиигелделиг ипотеканы ие капиталы-биле база дуглап болур. Бо таварылгада к\р\нениё деткимчезин берген уругнуё 3 харлаа-рын манаары албан эвес.
Чиигелделиг чээлиниё ие капиталыныё программазы-биле дорт харылзаазы чок-даа бол, ынчанмыже ол дээрге к\р\нениё ажы-т=лд\г =г-б\лелерни деткээн-биле чугула базымы дээрзи чугаажок. Ийи болгаш \ш ажы-т=лд\г =г-б\лелерге чээли акша-х=реёгизин чылда 6 хуу чи-игелделиг хемчээлге бээри к=рд\нген. Ону чурт-таар каът болгаш чер бажыё база ол ышкаш \л\гл\г тудугда киржип турар керээ езугаар тут-тунуп турар оран-сава садып алырынче чорудуп болур. Оран-сава садып алыры-биле ооё мурнун-да ап турган чээлилерни чиигелделиг ипотеканыё акша-х=реёгизи-биле база дуглап болур.
Ие капиталын - инвалид уругларга
2016 чылдан эгелеп ие капиталыныё акша-х=реёгизин ин-валид уругларны ниитилелче кииришти-рер сорулга-биле янзы-б\р\ бараан болгаш ачы-дуза =ртээн т=лээринче чорудуп болур апарган.
Тывада ам-дызында ч\гле чаёгыс =г-б\ле бо угла-ныышкынны ажыг-лаан. Ол дээрге Кы-зылда чурттап чоруур Беленковтарныё =г-б\лези. Олар 4 харлыг оглу Матвейге 86 муё =ртектиг велотренажерну садып алганнар.
Сагындыраалы, медиктиг экспертиза орга-ныныё инвалид уругнуё кадыын быжыктырары-биле тургускан хууда программазы езугаар, ие (=г-б\ле) капиталыныё акша-х=реёгизин Россия Фе-дерацияныё девискээринге ажыглаарын ч=пшээрээн барааннар база ачы-дуза =ртээнче \нд\рген чарыгдалдарныё орнун тургузарынче чарыгдап болур.
Ие капиталыныё акшазы-биле эмчи дузазын база ол ышкаш федералдыг бюджеттен акшалан-дырып турар «Россия Феде-рациязында инвалидтерниё социал камгалалыныё ду-гайында» деп Федералдыг хоойлуда айыттынган тех-никтиг херекселдерге, кадык-шылын быжыктырган хе-мчеглерге чарыгдаан акша-х=реёгиниё орнун тургузуп бербес.
Ч=пшээреп каан бара-аннарны садып алганын тускай керээ, чектер азы бол-за ындыг бараанны садып алганын барымдаалаан доку-ментилер-биле шынзыдар. Барааннарны садып алганын Россия Федерацияныё субъектизинде социал ады-рыныё к\\секчи эрге-чагырганыё т=лээлекчи ор-ганыныё хыналда актызы бадыткаар.
Инвалид уругга ачы-дуза чедиргенин ооё дугайында керээ шынзыдар. Хоойлуда к=рд\нген чурум езугаар керээни организация азы болза хуу сайгарлыкчы-биле чарып ап болур.
Кадыы кошкак уругларны ажаап карак-таары эвээш эвес акша чарыгдалдарын негээр. Ынчангаш ие капиталыныё акша-х=реёгизи-биле
тускай барааннар болгаш ачы-дузаже чорудуп бо-луру дээрге-ле =г-б\леге шыырак дуза болуп тура-ры чугаажок.
КИЧЭЭНГЕЙГЕ!
Ие (=г-б\ле) капиталынга сертификат ээлери!
Силерни кичээндирип тур бис!
Ие капиталыныё акша-х=реёгизин холга алыр талазы-биле чигзинчиг саналдарга алыспаёар. Ие капиталын "акшаже хуулдуруп" бээр дугайында оптуг-кажар чугааларга б\з\ревеёер. Ие капиталыныё акшазын холга алыры шуут хоруглуг!
Бир эвес сертификат ээзи боду к\зевес болза, чигзинчиг, оптуг-кажар дугуржулга кылы-рынче кым-даа албадап шыдавас. Ындыг дугур-жулгага ч=пшээрежиптер болза, ие капиталыныё ак-шазын шуут чидирип алыр, а сертификат ээзи кеземче херээнге онаажыр. Суд шиитпири ч\гле сертифи-кат ээзиниё ат-алдарынга эвес, а уругларынга, олар-ныё келир \езинге шаптык-тыг, багай салдарлыг.
+г-б\ле ажы-т=л\н\ё аас-кежиин бодаар, оларны камгалаар, сагыш човаар ужурлуг.