Счетчик обращений граждан и организаций
ПОСТУПИЛО 480 НА РАССМОТРЕНИИ 458 РЕШЕНО 22

Чылда бир катап хорээнерни тытырып ап турунар (рентгенография органов грудной клетки)

Последнее обновление: 12.03.2019


ТУБЕРКУЛЕЗ – туберкулез дээрге микобактериялардан нептереп унер халдавырлыг аарыг. Ол окпезинге туберкулезтаан кижиден оске улуска чыпшынып, аартыр. Микобактериалар кадык кижинин организминче агаар таварыштыр кирип болур. Ындыг-даа болза, организимче инфекция кирген соонда, кижи ол дораан аарый бербес. Организмнин аарыгларга удур демисежир куштери кошкап эгелээри билек, инфекция кижинин кандыг-бир органнарынче халдап, колдуунда окпезин аартып эгелээр болгаш долгандыр турар кижилерже тарап, айыылдыг апаар. 

ТУБЕРКУЛЕЗТАН КАНДЫГ КИЖИЛЕР ААРЫЙ БЕРИП БОЛУРУЛ? 
Туберкулезтан кижи бурузу аарый берип болур. Ындыг-даа болза, колдуунда-ла ажык хевирнин туберкулезтан аарып турар кижи-биле ургулчу чоок харылзажып турар кижилернин аарып болур уржуу улуг . Аарыгнын ооскуп унер дозу аарып турар ог-буленин кежигуннери болгаш кижинин кады ажылдап турар эштери болуп болур. Ажык хевирнин туберкулезундан аарып турар кижилер чодуруп, азырып турда, азы чугааланып турда агаарже хоралыг бактериялар тараар болгаш багай агаарлаттынган орээлдин агаарынга элээн ур турар. Хой-ниитинин транспортунга болгаш оске-даа хой чон чыылган черге база аарыг халдап болур. Аарыгга колдуунда-ла арагалаар, таакпылаар, шынарлыг чем чивейн турар болгаш аарыгларга удур демисежир куштери кошкак кижилер алзып болур. 

ТУБЕРКУЛЕЗТАН ААРААНЫНЫН ДЕМДЕКТЕРИ 
Инфекция организмче кирген дугайында билип каары берге. Бактериялар уези келирин манаан ышкаш «удаан» байдалга турар. Кажан аарыг ажык хевирже шилчээн соонда олар хенертен ковудеп эгелээр. Ынчан кижинин мага-боду суларап, чем чиир хону баксырап,аарыскап, эъдинин изии улгадып, дуне деридип эгелээр. Аарыг кижи хенертен килин чидирип эгелээр, ургулчу чодуртур, чамдык таварылгаларда хан чодуртур, хорээнин ишти аарыыр. 
Аарыг кижи аарыгнын тарадыкчызы апаар болгаш долгандыр кижилерге айыылдыг дээрзин утпанар! 

ТУБЕРКУЛЕЗТАН КАНЧААР ЭМНЕНИРИЛ? 
Туберкулез аарыындан сегий берип болур. Аарыгдан тускай туберкулезка удур эмнээшкинни эртип, адырлыр. Эмнээшкин 6-8 айдан эвээш эвес уе дургузунда уламчылаар, бир эвес аарыг кедерээн болза бир чыл болгаш оон-даа ур уеде эмнээр. 
Кажан аарыг кижи эмнээшкин ап эгелээн соонда дораан оске улусче аарыын тарадып болурунун айыылы эвээжей бээр. Эмнээшкин уезинде эмчинин айтып бергенин шынгыы сагыыры чугула. Кижи боду эмнээшкинни соксадып болбас. Аарыг кижинин байдалы экижип, анализтери экижий берген-даа болза инфекция кижинин иштинге узе узуткаттынмаан болурун утпас херек. Эмнээшкин ара соксаан соонда аарыг доп дораан катап ооскуп, мурнунда турганындан артык кедереп эгелээр болгаш туберкулезка удур эмнерге алыспастап эгелээш, эмнерге чанчыккан хевирже шилчий бээр. Ынчан аарыг эмнеттинмес аппарып болур. 

БИР ЭВЕС СИЛЕРНИН ЭЖИНЕР АЗЫ ТОРЕЛИНЕР ААРЫЙ БЕРГЕН БОЛЗА ЧУНУ КАНЧААРЫЛ? 
Бир эвес кандыг-бир чоок кижинер аарый берген деп каразып турар болзунарза, ону дораан туберкулезка удур демисежир Диспансерже азы участок эмчизинче чорудунар. Бир эвес оон аарыы бадыткаттынар болза, аарыг кижи-биле ургулчу кады турган болзунарза, силерни база эмчи шинчилгезин эртеринче чалап болур. 
Сактып алынар! Эмнээшкинни эгелээн кижи эмчинин негелдезин шынгыызы-биле кууседир ужурлуг. Ынчан ол долгандыр кижилерге айыылдыг эвес апаар болгаш дургени-биле сегип эгелээр. Силер чоок кижинерни деткип, эмнерин ижерин сагындырар ужурлуг силер. Эмнээшкинни тончузунге чедир эртери албан. Дыка хой таварылгаларда силернин деткимченер кол рольду ойнаар дээрзин утпанар. 
Туберкулез аарыг кижи чурттап турар бажыннарны тускай будумелдер-биле туберкулезка удур демисел чорудуп турар эмнелге черинин ажылдакчылары доктаамал арыглаар ужурлуг. Аарыг кижинин удуур дожээ, идик-хеви, чоттунар аржыылы, думчук чодар аржыылы, аяк-савазы, эт-херекселдерин арыглаар. 

ТУБЕРКУЛЕЗТАН КОРГАР УЖУРЛУГ БИС БЕ? 
Туберкулез дээрге айыылдыг аарыг-дыр. Ынчангаш аарыгнын кедерээрин болдурбазы чугула. Эмчинин негелдезин шынгыы сагып, уе шаанда эмнээшкинни эгелээр болза оон когун узе эмнедип ап болур. 
Туберкулезтан аарый бергенинин демдектерин сактып алынар. Бир эвес аарыг эгелээн деп билип каар болзунарза доп дораан эмнедип эгелээри чугула. 
Ол ышкаш аарыг кижи-биле харылзажып турган кижилер оске улуска айыыл байдалын болдурбазы-биле ыяап шинчилгени эртип алыры чугула.